Κυριακή 25 Αυγούστου 2013

Τύποι Ψηφιακών Αρχείων (File Formats) και Επεκτάσεις (Extensions)

Κατά τη λήψη αρχείων από το διαδίκτυο, αναμφίβολα θα συναντήσετε πολλούς διαφορετικούς τύπους μορφών ηλεκτρονικών αρχείων. Ο τρόπος για να προσδιοριστεί ο τύπος αρχείου είναι να εξετάσετε την επέκτασή του, συνήθως εκφράζεται ως μια τελεία που ακολουθείται από 2 έως 4 γράμματα (.xxx). Γιατί σας ενδιαφέρει; Πρέπει να προσδιορίσετε τον τύπο του αρχείου για να ξέρετε αν θα λειτουργήσει στον υπολογιστή σας και αν χρειάζεστε ένα συγκεκριμένο τύπο λογισμικού για να το αποσυμπιέσετε, να το παίξετε, ή να το δείτε.

Πολλές ιστοσελίδες καθιστούν τα αρχεία διαθέσιμα και για τα δύο λειτουργικά συστήματα, Windows και Macintosh . Ο Web browser σας έχει τη δυνατότητα να εντοπίσει και να εμφανίσει κάποια, αλλά όχι όλα. Είναι χρήσιμο, λοιπόν να γνωρίζετε για τις πιο κοινές μορφές αρχείων στο διαδίκτυο και παρακάτω θα δείτε κάποια από αυτά.

Τα περισσότερα από τα αρχεία αυτά είναι αρχεία κειμένων, γραφικών, φωτογραφιών, αρχεία ήχου και αρχεία βίντεο. Κάποια μπορούν να συμπιεστούν και κάποια όχι. Τα πιο κοινά συμπιεσμένα αρχεία είναι αυτά με επεκτάσεις όπως .ZIP .SIT και .TAR. Αυτές οι επεκτάσεις αποτελούν δημοφιλείς μορφές συμπίεσης για τα Windows, Macintosh και UNIX αντίστοιχα. Μπορούν να είναι ενιαία αρχεία ή ομάδες αρχείων που έχουν ομαδοποιηθεί μαζί σε ένα ενιαίο αρχείο. Ένα αρχείο μπορεί να περιέχει αρχεία βίντεο ή γραφικά, και συχνά περιέχει προγράμματα λογισμικού με σχετική τεκμηρίωση. Περιστασιακά μπορεί να αντιμετωπίσετε και αρχεία με πολλές επεκτάσεις όπως .tar.gz, που συνήθως σημαίνει ότι χρησιμοποιήθηκαν περισσότεροι από έναν τύπο λογισμικού για να συνταχτούν και να συμπιεστούν.

Οι πιο συνηθισμένες μορφές αρχείων γραφικών στο διαδίκτυο είναι εκείνες με τις επεκτάσεις .jpg και .gif. Το .jpg είναι συντόμευση για το JPEG, το οποίο είναι ένα δημοφιλές πρότυπο συμπίεσης για φωτογραφίες και άλλες εικόνες. Η επέκταση .Gif σημαίνει Graphics Interchange Format, ένα πρότυπο που αναπτύχθηκε από την CompuServe στα τέλη του 1980. Και οι δύο αυτές μορφές γραφικών είναι ανεξάρτητες από την πλατφόρμα (λειτουργικό) του υπολογιστή σας, που σημαίνει ότι μπορείτε να τα δείτε σε ένα PC, Mac ή UNIX υπολογιστή εφόσον έχετε ένα πρόγραμμα προβολής για αυτούς τους τύπους των αρχείων.

Για αρχεία βίντεο, δημοφιλή επεκτάσεις είναι .AVI και .RAM για το PC .MPG (συντόμευση για το MPEG), η οποία είναι πλατφόρμα-ανεξάρτητη, αλλά απαιτεί τον δικό του media player, και .MOV και .QT για ταινίες QuickTime. Το QuickTime αρχικά αναπτύχθηκε από την Apple μόνο για το Macintosh, αλλά τώρα παίζει σε Windows και UNIX. 

Περιλαμβάνουν δημοφιλείς μορφές αρχείων ήχου .MP3 για PC και Mac και .WMA για το PC. Άλλες μορφές αρχείων που περιλαμβάνουν .AIFF για Mac, .AU για Mac και UNIX, .WAV για το PC και .RA για Real Audio, ένα ιδιόκτητο σύστημα για την παράδοση και την αναπαραγωγή ροής ήχου στο διαδίκτυο. 

Όλες οι μορφές αρχείων που βρίσκονται στο διαδίκτυο χωρίζονται σε δύο τύπους: μορφή ASCII και μορφή δυαδική (Binary) .
α). Τα ASCII αρχεία είναι αρχεία κειμένου που μπορείτε να δείτε με κάθε επεξεργαστή κειμένου και 
β). Τα Δυαδικά αρχεία που περιέχουν μη-ASCII χαρακτήρες. Εάν εμφανίσετε ένα δυαδικό αρχείο στην οθόνη σας, θα δείτε πολλά περίεργα σύμβολα και χαρακτήρες. 

Παρακάτω είναι μια λίστα με τα πιο διαδεδομένα format αρχείων στο διαδίκτυο:

Αρχεία ήχου

Οι 10 πιο διαδεδομένοι τύποι αρχείων ήχου (audio file formats) και τα χαρακτηριστικά τους. 

.AAC (Advanced Audio Coding File) - Συμπιεσμένο αρχείο ήχου που σε αντίθεση με το MP3, προσφέρει δυνατότητες βελτίωσης της ποιότητας όπως αποδοτικότερη κωδικοποίηση, απλούστερα φίλτρα και καλύτερο χειρισμό των συχνοτήτων άνω των 16KHz. Σχεδόν πανομοιότυπη ποιότητα με το αρχικό 

.AIF (Audio Interchange File Format) - Τύπος αρχείου όμοιος με το .WAV. Αναπτύχθηκε από την Apple αλλά βασίστηκε σε ιδέα της Electronic Arts. Ένα τυπικό αρχείο .AIF ψηφιακού δίσκου έχει sampling rate 44.1KHz, είναι 16-bit και έχει δυο κανάλια (για stereo) 

.IFF (Interchange File Format) - Τύπος αρχείου που αναπτύχθηκε από την Electronic Arts και μπορεί να περιέχει κείμενο, εικόνα ή ήχο. Χρησιμοποιείται σαν βάση από πολλούς άλλους τύπους και υποστηρίζεται από πολλά προγράμματα. 

.M3U (MP3 URL) - Είναι playlist που αποθηκεύει τις τοποθεσίες των αρχείων (βίντεο και ήχος) σε απλή μορφή text. Αρχικά το χρησιμοποιούσε μόνο το winamp αλλά τώρα χρησιμοποιείται από πολλά προγράμματα. 

.MID (MIDI File) - Αρχείο MIDI (Musical Instrument Digital Interface) που περιέχει μουσικά δεδομένα όπως ποιες νότες παίζονται, πότε και πόσο δυνατά παίζονται και για πόσο. Επίσης περιέχει δεδομένα ελέγχου όπως τα πετάλια. Δεν περιέχει ηχητικά δεδομένα. Χρησιμοποιεί και την επέκταση .MIDI

.MP3 (MPEG Audio Layer 3) - Συμπιεσμένο αρχείο που αναπτύχθηκε από την Movie Picture Experts Group.Μπορεί να προσφέρει ποιότητα παρόμοια με του CD (stereo 16-bit) σε ένα αρχείο περίπου στο 1/10 του μεγέθους ενός .WAV ή ενός .AIF. Η ποιότητα του εξαρτάται από το bit rate που χρησιμοποιήθηκε κατά την συμπίεση του. Τυπικές τιμές είναι 128kbps, 160kbps και 192kbps. Μεγαλύτερες τιμές έχουν ως αποτέλεσμα μεγαλύτερα αρχεία. 

.MPA (MPEG Audio File) - Αρχείο ήχου συμπιεσμένο με MPEG Layer Ι, ΙΙ ή ΙΙΙ 

.RA (Real Audio File) - Τύπος αρχείου που κατασκευάστηκε από την Real Player. Μπορεί να περιέχει ήχο ή την θέση streaming ήχου από το διαδίκτυο. Χρησιμοποιεί αλγόριθμο συμπίεσης του Real Player και συχνά χρησιμοποιείται για αναπαραγωγή ήχων μέσω του περιηγητή (web browser). Χρησιμοποιεί και την επέκταση .RAM. 

.WAV (WAVE Audio File) - Ψηφιακός τύπος αρχείου για την αποθήκευση κυματοειδών δεδομένων. Επιτρέπει την αποθήκευση ήχου με διάφορα sampling και bit rates. Συνήθως χρησιμοποιούνται για να αποθηκεύουν αρχεία ποιότητας CD. Είναι παρόμοια με τα .AIF άλλα είναι πιο περίπλοκα και χρησιμοποιούνται περισσότερο από συστήματα Windows. 

.WMA (Windows Media Audio File) - Αρχείο ήχου συμπιεσμένο με το Windows Media. Αρχικά κατασκευάστηκε από την Microsoft, έχει ομοιότητες με το MP3 και μπορεί να μετατραπεί σε άλλες πιο standardized μορφές. Συχνά χρησιμοποιείται για την αναπαραγωγή μουσικής από το διαδίκτυο.

Αρχεία φωτογραφιών και εικόνων

.JPG (Join Photo Group) - Σχεδόν αποκλειστικά για φωτογραφίες. Ένα από τα δύο format που χρησιμοποιείται στο internet γιατί επιτυγχάνει πολύ μεγάλο βαθμό συμπίεσης. Ο βαθμός συμπίεσης μπορεί να επιλεγεί από το χρήστη σε ένα μεγάλο εύρος. Βάθος χρώματος 24 bit ή 32 bit για RGB ή CMYK μοντέλο αντίστοιχα, και 8 bit ασπρόμαυρο μοντέλο.

.TIFF, TIF (Tag Image File Format) - To format που χρησιμοποιείται κυρίως στην τυπογραφία λόγω των χαρακτηριστικών που διαθέτει. Τα μεγάλου μεγέθους αρχεία συμπιέζονται ικανοποιητικά χωρίς απώλεια ποιότητας (looseless). Βάθος χρώματος 24 bit ή 32 bit για RGB ή CMYK αντίστοιχα.Επίσης είναι κατάλληλο για αρχειοθέτηση γιατί η συμπίεση είναι looseless, και ταυτόχρονα υπάρχει δυνατότητα καταχώρησης πλήθους πληροφοριών υπό μορφή κειμένου σε ειδικά πεδία.Επιτρέπει καταχώρηση πολλών εικόνων σε ένα αρχείο (multi page).Άλλη παραλλαγή του χρησιμοποιείται από τα fax και τα προγράμματα OCR - optical character recognition (1 bit βάθος χρώματος – ασπρόμαυρο χωρίς τόνους του γκρι).

.GIF (Graphics Interchange Format) - Αποτελεί το δεύτερο format που χρησιμοποιείται στο internet. Κατάλληλο για γραφικά, όχι για φωτογραφίες. Ειδικά όταν δεν περιέχει πολλά χρώματα παράγει εξαιρετικά μικρού μεγέθους αρχεία. Βάθος χρώματος ως 1-8 bit έγχρωμα ή ασπρόμαυρα. RGB.

.BMP - Ένα από τα format που καθιερώθηκε από τα windows. Βάθος χρώματος 24, 8, 4 και 1 bit. RGB. Δεν ενδείκνυται η χρήση του εκτός αν δεν υπάρχει δυνατότητα να χρησιμοποιήσετε κάτι άλλο.

.PS (Post Script) - Χρησιμοποιείται κυρίως σαν γλώσσα περιγραφής σελίδων για εκτυπωτές. Το απαραίτητο στην τυπογραφία. Στο ίδιο αρχείο καταχωρείται κείμενο, γραφικά, εικόνες. Βάθος χρώματος 24 bit ή 32 bit για RGB ή CMYK αντίστοιχα.

.EPS (Encapsulated PostScript) - Παραλλαγή του TIF και του PS. Έχει τη δυνατότητα να καταχωρεί και raster και vector εικόνες ταυτόχρονα. Χρησιμοποιείται κυρίως στην τυπογραφία. Βάθος χρώματος 24 bit ή 32 bit για RGB ή CMYK αντίστοιχα. Δυνατότητα clipping paths. Χρησιμοποιείται για να διευκολύνει τη χρήση φωτογραφιών σε αρχεία .ps

.PDF (Portable Document File) - Χρησιμοποιείται για συγγραφή εγχειριδίων χρήσης (manuals) και καταχωρεί στο ίδιο αρχείο κείμενο, γραφικά, φωτογραφίες και πολλές σελίδες ταυτόχρονα. Επιτυγχάνει εξαιρετικά μεγάλη συμπίεση. Βάθος χρώματος 24 bit ή 32 bit, RGB ή CMYK αντίστοιχα.

.FPX (Flush Pix) - Ένα αξιόλογο format για καταχώρηση φωτογραφιών. Ικανοποιητική συμπίεση. Βάθος χρώματος 24 bit ή 32 bit για RGB ή CMYK αντίστοιχα.

.PCD (Photo CD) - Το format που χρησιμοποιεί η Kodak για το Photo CD. Μόνο για φωτογραφίες, βάθος χρώματος περίπου 24 bit.

.PNG - Το νέο format που σχεδιάστηκε για χρήση στο internet αλλά ως τώρα δεν χρησιμοποιείται σε μεγάλη έκταση.

.PSD (PhotoShop Data) - Photoshop format. Καταχωρεί όλα τα επίπεδα (layers). Βάθος χρώματος 24 bit, RGB.

.WMF (Windows Meta File) - Έγινε γνωστό κυρίως λόγω των windows. Επειδή δεν υπάρχουν πολλά vector format γενικής χρήσης, είναι αρκετά χρησιμοποιούμενο. Βάθος χρώματος 24 bit, RGB.

.CDR (CorelDRaw) - Corel Draw format. Καταχωρεί όλα τα επίπεδα (layers). Βάθος χρώματος 24 bit, RGB.

.PICT, PIC - Χρησιμοποιείται σε μεγάλη κλίμακα σε λειτουργικά Macintosh. Βάθος χρώματος 24 bit, RGB.

.PCX - Βάθος χρώματος 8 bit, RGB.

.DXF - Τα δεδομένα καταχωρούνται σαν κείμενο. Και για τρισδιάστατα σχέδια.

.DWG - AutoCAD format. Vector. Και για τρισδιάστατα σχέδια.

Αρχεία Plain Text (ASCII) 

.html/.htm - Η γλώσσα στην οποία τα έγγραφα διαδικτύου είναι γραμμένα. 
Τύπος αρχείου: ASCII.
Αυτός ο τύπος αρχείου απαιτεί ένα πρόγραμμα περιήγησης διαδικτύου, όπως πλοηγός Netscape ή ο Internet Explorer, για προβολή. 

.txt - Ένα ακρυπτογράφητο αρχείο κειμένου (ASCII). 
Τύπος αρχείου: ASCII. 
Αυτά τα αρχεία μπορούν να προβληθούν με ένα word processor όπως το Microsoft Word ή ένα απλό πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου όπως το απλό κείμενο ή του BBEdit για το Mac. Για το PC, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το σημειωματάριο, ένα πρόγραμμα που έρχεται με το λειτουργικό σύστημα Windows.

Αρχεία Βίντεο

.avi – Η τυπική μορφή βίντεο για τα Windows. 
Τύπος αρχείου: : Binary
Αυτά τα αρχεία χρειάζονται έναν player AVI video για Windows (aviprox.exe) ή το Windows Media Player από τη Microsoft ή έναν οποιοδήποτε media player.

.mov/.Movie - To κοινό format για QuickTime ταινίες, η μητρική πλατφόρμα ταινιών για Macintosh. 
Τύπος αρχείου: Binary
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάποιες εφαρμογές που παίξουν .mov αρχεία, συμπεριλαμβανομένου το Sparkle ή το MoviePlayer για το Mac και QuickTime για Windows. 

.mpg/mpeg – Το συνηθισμένο format για ταινίες στο διαδίκτυο, χρησιμοποιώντας το συνδυασμό συμπίεσης MPEG. 
Τύπος αρχείου: Binary
Σε Mac, χρησιμοποιείστε το Sparkle για να παίξετε αρχεία .mpg ή να τα μετατρέψετε σε QuickTime ταινίες. Υπάρχουν πολλοί players MPEG για Windows και μια ιστοσελίδα FTP MPEG που διαθέτει μια μεγάλη συλλογή από MPEG players για όλες τις πλατφόρμες (Mac, Windows και UNIX). 

.qt - Μια άλλη επέκταση, που υποδηλώνει μια ταινία QuickTime. 
Τύπος αρχείου: Binary
Χρησιμοποιήστε την τελευταία έκδοση του Quicktime για το Mac. 

.RAM – Ένα δημοφιλές format από τη RealNetworks, για streaming video. 
Τύπος αρχείου: Binary
Για να δείτε αυτά τα αρχεία, θα πρέπει να κατεβάσετε το RealPlayer από την Real.

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Twitter Delicious Facebook Digg Stumbleupon Favorites More