Με αφορμή το τελευταίο διάστημα,κατά το οποίο παρακολουθούμε έναν πόλεμο μεταξύ της κοινότητας του file-sharing και των κολοσσιαίων κερδοσκοπικών εταιριών με αντικείμενο τα πνευματικά δικαιώματα και την "πειρατεία",ένιωσα την ανάγκη να γράψω ένα άρθρο σχετικά με το πως αντιλαμβάνομαι εγώ τους παραπάνω όρους και έννοιες που έχουν να κάνουν με τον ελεύθερο διαμοιρασμό αρχείων.Πάμε λοιπόν να δούμε και να αναπτύξουμε το τι είναι το file-sharing,ποια τα μέλη της κοινότητας,ποιο το όφελος του απλού downloader και αν αυτό αποτελεί τελικά κλοπή.
Το file-sharing λοιπόν, είναι η ελεύθερη ανταλλαγή αρχείων μεταξύ των χρηστών του Internet μέσω κάποιων πρωτοκόλλων/τεχνολογιών με μοναδικό σκοπό την προσωπική χρήση.Αυτό σημαίνει πως ο downloader θέλει το αρχείο για τον εαυτό του και φυσικά δεν έχει σαν σκοπό το κέρδος μέσω κάποιας δημόσιας ή επαγγελματικής χρήσης του.Εδώ έρχεται να μας απασχολήσει η έννοια των πνευματικών δικαιωμάτων.Ας δούμε λίγο πως ορίζεται η συγκεκριμένη έννοια στο site
Πνευματικό δικαίωμα είναι το δικαίωμα που αποκτά κάποιος πάνω σε ένα πρωτότυπο πνευματικό δημιούργημα πχ μουσική, ποίημα, συγγραφικό έργο, σχέδιο, θεατρικό έργο, οπτικοακουστικό έργο, εικαστικό έργο είτε είναι γραπτό είτε προφορικό είτε αφορά την Τέχνη είτε την επιστήμη.
Πνευματική ιδιοκτησία είναι το σύνολο των εξουσιών που δίνει ο νόμος στον ιδιοκτήτη ενός πνευματικού έργου, να προστατεύσει, να διαχειριστεί και να αμειφθεί ακόμη από τρίτους, όταν αυτοί εκμεταλλεύονται την πνευματική του περιουσία.
Μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει το έργο μου χωρίς την άδειά μου;
Κανείς δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει πνευματικό έργο, που αποδεδειγμένα ανήκει σε κάποιον, χωρίς την άδειά του. Αυτό αποτελεί και τη βάση της αναγνώρισης του δικαιώματος υπέρ του δημιουργού-ιδιοκτήτη του, δηλαδή το να ζητείται η άδειά του, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί το έργο του από τρίτους.
Ποιοι θεωρούνται χρήστες μουσικών έργων και ποιες είναι οι υποχρεώσεις τους απέναντι στους ιδιοκτήτες των έργων αυτών;
«Χρήστης» μουσικού έργου θεωρείται κάθε τρίτος ο οποίος το χρησιμοποιεί δημόσια, είτε μέσω δισκογραφίας, είτε μέσω συναυλίας είτε μέσω ραδιοφώνου κλπ.
Οι υποχρεώσεις των χρηστών μουσικής απέναντι στους δημιουργούς της είναι ότι πριν την οποιαδήποτε χρήση οφείλουν να ζητήσουν την άδεια και να καταβάλουν πνευματικά δικαιώματα.
Με κόκκινα γράμματα λοιπόν,βλέπουμε ότι η ηθική αλλά ακόμα και η νομική ιδιοκτησία των πνευματικών δικαιωμάτων θίγεται μόνο όταν ο χρήστης εκμεταλλεύεται δημόσια το έργο του δημιουργού προς ίδιον όφελος,με πιο απλά λόγια δηλαδή όταν κάποιος "χρήστης" έχει οικονομικό όφελος ή προβάλει δημόσια το αρχείο και σαν χρήστης ορίζεται μόνο αυτός.
Οπότε καταλήγω στο ότι ο απλός downloader δεν παραβιάζει πνευματικά δικαιώματα και φυσικά δεν έχει κάποιο προσωπικό όφελος από τα αρχεία που κατέβασε.
Ας δούμε τώρα ποιοι αποτελούν την κοινότητα του file-sharing και ποιος είναι ο κώδικας ηθικής που την διακατέχει.
Τα μέλη της κοινότητας στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι άτομα σαν εμένα και εσένα που σπαταλούν αρκετές ώρες από την προσωπική τους ζωή,χωρίς κανένα απολύτως όφελος ή αντάλλαγμα,με μοναδικό σκοπό την δωρεάν και ελεύθερη διακίνηση υλικού,ιδεών και πληροφοριών.Από την στιγμή που αυτό γίνεται χωρίς κάποιο υλικό κέρδος τότε μιλάμε για μία καθαρά αλτρουιστική ομάδα ανθρώπων οι οποίοι έχουν σαν οδηγό τον ελευθεριακό χαρακτήρα του internet,την συλλογικότητα και ίσως την ανάγκη για εξέλιξη στο τρόπο αντιμετώπισης του ανθρώπου και της κοινωνίας.
Ο κώδικας δεοντολογίας της κοινότητα είναι απλός και σύντομος:
Έχω το δικαίωμα να λάβω οτιδήποτε με μοναδική υποχρέωση να δώσω πίσω στην κοινότητα αυτό που τόσο απλόχερα μου χαρίστηκε χωρίς κανένα προσωπικό όφελος.Αν αυτό σας ακούγεται σαν κάτι ανήθικο τότε το downloading αποτελεί απειλή και κλοπή,οπότε μάλλον κάπου εδώ θα πρέπει να σταματήσετε την ανάγνωση του άρθρου,διότι έχετε να κάνετε με ανήθικους ανθρώπους.Αν πάλι αυτό σαν ακούγεται σαν κάτι αθώο και γοητευτικό τότε καλώς ήλθατε στην οικουμενική κοινότητα του file-sharing.
Πάμε τώρα να δούμε και το εάν ο διαμοιρασμός αρχείων αποτελεί κλοπή.Όπως είδαμε και παραπάνω ο downloader από τη στιγμή που δεν έχει προσωπικό όφελος δεν παραβιάζει τα πνευματικά δικαιώματα του δημιουργού.Εκτός και αν θεωρείτε ότι το να αντιγράψω ένα CD το οποίο και έχω αγοράσει σε έναν φίλο μου αποτελεί κλοπή.Μάλλον όχι, αλλιώς όλοι όσοι έχουμε χρησιμοποιήσει κάποιο μη αυθεντικό δισκάκι είμαστε κλέφτες.
Οπότε τι είναι αυτό που παραβιάζει?
Τα συμφέροντα και τα κέρδη των μεγάλων εταιριών του θεάματος οι οποίες ,όπως ακριβώς όλες οι μεγάλες κερδοσκοπικές επιχειρήσεις/οργανισμοί,προσπαθούν να κρατηθούν με νύχια και με δόντια σε ένα σύστημα που καταρρέει.
Φυσικά ο μοναδικός τρόπος που ξέρουν για να επιβληθούν είναι μέσω της καταστολής και με ανήθικους νόμους τους οποίους ψηφίζουν οι εργαζόμενοι τους πολιτικοί και οι υφιστάμενες τους κυβερνήσεις τις οποίες και χρηματοδοτούν-μισθώνουν.
Φυσικά και η προπαγάνδα τους του τύπου "Θα έκλεβες ποτέ ένα αμάξι?Η παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων είναι κλοπή." είναι αρκετά δυνατή και τα προηγούμενα χρόνια είχε καταφέρει να επηρεάσει αρκετό κόσμο ,αλλά ο κόσμος έχει αρχίσει και αντιλαμβάνεται την προπαγάνδα και σιγά-σιγά αποκτά αντισώματα τα οποία και θα τον προστατεύσουν στο μέλλον.
Οπότε αυτό που θίγεται είναι τεράστια κέρδη των εταιριών γιατί ταινίες και μουσική θα συνεχίσουν να δημιουργούνται ακόμα και αν ο Brad Pitt, ο George Clooney,οι U2 και η Lady Gaga γίνουν από δισεκατομμυριούχοι απλοί εκατομμυριούχοι,ακόμη και εάν τα κέρδη της βιομηχανίας παραγωγής ταινιών και εταιριών όπως οι
Walt Disney Pictures, Touchstone Pictures, Hollywood Pictures, the Pixar Animation Studios και Marvel Studios μειωθούν και ακόμη και αν κάποιες από τις εταιρίες της μουσικής βιομηχανίας όπως οι
Universal Music Group, Sony Music Entertainment,Warner Music Group και EMI Group κλείσουν.
Αυτό θα γίνει διότι η τεχνολογία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται και σε λίγο καιρό το μόνο που θα χρειάζεται για να γυριστεί μία ταινία θα είναι οι συντελεστές,ο εξοπλισμός,οι υπολογιστές και ένα πράσινο υπόβαθρο,Θα γίνει γιατί οι δημιουργοί θα συνεχίσουν να δημιουργούν,ο άνθρωπος θα συνεχίσει να έχει την δίψα και την ανάγκη για την τέχνη και γιατί θα ανακαλυφθούν νέοι τρόποι ανταμοιβής των δημιουργών.Γιατί όπως και να το κάνουμε όταν κάποιος από τους αγαπημένους μου σκηνοθέτες βγάζει μία καινούργια ταινία,όσο και αν θέλω να την κατεβάσω,θα περιμένω να πάω να την δω σε κάποια άιθουσα ώστε και να ανταμείψω τον δημιουργό για να συνεχίσει να παράγει αυτό που τόσο γουστάρω και γιατί όσο και αν έχουν εξελιχθεί τα οικιακά συστήματα εικόνας και ήχου,το cinema είναι μία ασυναγώνιστη εμπειρία θέασης.Αντίστοιχα όταν βρω κάποια μουσική μου αρέσει θα μπω στη σελίδα του καλλιτέχνη και θα κάνω μία δωρεά ή θα κατεβάσω με κάποιο αντίτιμο το αρχείο και πάει λέγοντας.
Οπότε αυτό που θα πρέπει να συζητήσουμε θα είναι η ανακάλυψη μίας νέας γενιάς-εξελιγμένης διαδικασίας ανταμοιβής του δημιουργού και των συντελεστών του έργου και όχι το τι θα κάνουν οι εταιρίες.
Κλείνοντας να πω ότι φυσικά δεν ζω σε έναν αγγελικά πλασμένο κόσμο και γνωρίζω ότι υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι καπηλεύονται τον χώρο με σκοπό το προσωπικό κέρδος,όπως διάφοροι file hosters,διάφορα μεγάλα torrent sites οι ακόμα και κάποιοι uploaders οι οποίοι κερδίζουν από το file-sharing και κάποια στιγμή η κοινότητα θα καταφέρει να τους αποβάλει,αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι εγώ,εσύ και οι εκατομμύρια υπόλοιποι ρομαντικοί down/uploaders σε όλο το κόσμο είμαστε κλέφτες.
Διότι όσο ριζοσπαστικό και ακραίο και αν ακούγεται πιστεύω πως
η κουλτούρα του ελεύθερου διαμοιρασμού αρχείων είναι κυρίως ιδέα η οποία βασίζεται σε αγνές αξίες και ιδανικά και γίνεται πράξη από ελεύθερους ανθρώπους οι οποίοι παλεύουν για να ξεφύγουν από την καταπίεση και την αδικία της σημερινής κοινωνίας και να εξαλείψουν τις πεπερασμένες αντιλήψεις ενός προηγούμενου και αποτυχημένου συστήματος το οποίο και αργοσβήνει.
Αλλά ακόμη και αν δεν θέλεις να εμβαθύνεις και να αναλύσεις τόσο πολύ τα πράγματα και θες να είσαι ένα απλός downloader ,σε συμβουλεύω να μην έχεις καμία ενοχή γι'αυτό που κάνεις γιατί είναι κάτι ηθικό και δεν βλάπτεις κανέναν.